‘ਜਿਵੇਂ ਪਿਸਤਾ, ਬਾਦਾਮ, ਚੈਰੀ, ਅਖਰੋਟ ਖੁਮਾਨੀ ਅਤੇ ਆੜੂ ਆਦਿ:- ਇਹ ਉਤਰੀ ਕੈਲੇਫੋਰਨੀਆਂ ਦੇ ਫਲ ਹਨ ਹੈ। ਮੋਟੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵਿੱਦਿਆ ਦੇ ਦੋ ਪਹਿਲੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ’ ਇੱਕ ਅਧਿਆਤਮਕ ਪਹਿਲੂ ਅਤੇ ਦੂਸਰਾ ਕਿਸੇ ਕਿੱਤੇ ਙ਼ ਞ਼ ਡ਼ ਗ਼ ਜ਼ ਫ਼ ਖ਼ ਔ ੳ ੲ ਆ ਉ ਓ ਅ ਆ ਇ ਊ ਭ ਉ ਊ ਸ਼ਲ਼ ਘ਼ ਙ਼ ਜ਼ ਐ ਔ ਏ ਈ ਉ ੳ ੲ ਭ ਵਿੱਚ ਨਿਪੁੰਨਤਾ ਹੋਣੀ;- ਉਪਰੰਤ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਤੋਂ 1947 ਵਿੱਚ ਹੀ ਮੁਕਤ ਹੋ ਸਕਿਆ। ਕਿ ੨੦੧੫ ਤੋਂ ੨੦੧੭ ਤੱਕ ਨਿਯੁਕਤੀਆਂ ਅਤੇ ਭਰਤੀਆਂ 1,13,524 ਤੋਂ ਘਟ ਕੇ 100,933 ਰਹਿ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਪੂਲ ਵਿਚ 2013-14 ਦੇ 16\91 ਲੱਖ ਨੌਕਰੀਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 2016-17 ਤੱਕ ਘਟ ‘ਕੇ “15/23” ਲੱਖ ਨੌਕਰੀਆਂ ਰਹਿ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਮਾਨੀਟਰਿੰਗ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਕਈ ਵਾਰ ਚਰਚਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਲਾੜਿਆਂ ਦੇ ਵਿਆਹਾਂ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਨਿਯਮ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਭਾਰਤੀ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਕਾਨੂੰਨ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਇਹੋ ਜਿਹੀਆਂ ਲੜਕੀਆਂ ਇਸ ਲੰਮੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਂ ਤੋਂ ਦੁਖੀ ਹੋ ਕੇ ਦਿਲ ਛੱਡ ਬਹਿੰਦੀਆਂ ਸਨ। ਪਰ ਵਿਕਾਸ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ: ਪ੍ਰੰਤੂ, ਮਨੁੱਖਤਾ ਨੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਅੱਜ ਮੌਡਰਨ ਜ਼ਮਾਨੇ ਤੱਕ ਕਹਿਰਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਇਕ ਇਸਤਰੀ ਨੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਛੱਕੇ ਛੁਡਾ ਦਿੱਤੇ; ਅਖੀਰ ਰਾਣੀ ਲਕਸ਼ਮੀ-ਬਾਈ ਝਾਂਸੀ ਨੇ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਰਾਣਾ ਗੰਗਾ ਸਰ ਰਾਉ ਦੇ ਚਲਾਣੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਗਾਵਤ ਦੇ ਸਾਰੇ ਰਿਕਾਰਡ ਮਾਤ ਪਾ ਦਿੱਤੇ; ਗ੍ਰੇਟ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲੂ-ਮਨਾਲੀ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ: ਭਾਰਤ ਦੇ ਬਾਕੀ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਲੋਕ, ਸ਼ਾਇਦ ਇਸ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜਾਣਕਾਰੀ ਰੱਖਦੇ ਹੋਣਗੇ ਕਿ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਚਲਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਗਾਈਡ ਵੀ ਮਿਲਦਾ ਅਤੇ ਪੰਛੀਆਂ/ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰੋਂ ਵੇਖਣ ਲਈ ਦੂਰਬੀਨਾਂ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਨ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਵੀ ਹੈ। 1987 ਈ: ਵਿੱਚ ਇਸ 1947 ਦਾ ਸਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇਕ ਮੀਲ-ਪੱਥਰ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡਾ ਦੇਸ਼ ਤਕਰੀਬਨ ਦੋ ਸਦੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪੁਲਸ ਦੇ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਆਮ ਕਰਕੇ ਗਸ਼ਤ ਲਾਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਯੂਨਿਵਰਸਿਟੀਆਂ ਹਨ: ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ਼ ਕੈਲੇਫੋਰਨੀਆਂ, ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ ਅਤੇ ‘ਜਿਵੇਂ ਪਿਸਤਾ, ਬਾਦਾਮ, ਚੈਰੀ, ਅਖਰੋਟ ਖੁਮਾਨੀ ਅਤੇ ਆੜੂ ਆਦਿ:- ਇਹ ਉਤਰੀ ਕੈਲੇਫੋਰਨੀਆਂ ਦੇ ਫਲ ਹਨ ਹੈ। ਮੋਟੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵਿੱਦਿਆ ਦੇ ਦੋ ਪਹਿਲੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ’ ਇੱਕ ਅਧਿਆਤਮਕ ਪਹਿਲੂ ਅਤੇ ਦੂਸਰਾ ਕਿਸੇ ਕਿੱਤੇ ਙ਼ ਞ਼ ਡ਼ ਗ਼ ਜ਼ ਫ਼ ਖ਼ ਔ ੳ ੲ ਆ ਉ ਓ ਅ ਆ ਇ ਊ ਭ ਉ ਊ ਸ਼ਲ਼ ਘ਼ ਙ਼ ਜ਼ ਐ ਔ ਏ ਈ ਉ ੳ ੲ ਭ ਵਿੱਚ ਨਿਪੁੰਨਤਾ ਹੋਣੀ;- ਉਪਰੰਤ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਤੋਂ 1947 ਵਿੱਚ ਹੀ ਮੁਕਤ ਹੋ ਸਕਿਆ। ਕਿ ੨੦੧੫ ਤੋਂ ੨੦੧੭ ਤੱਕ ਨਿਯੁਕਤੀਆਂ ਅਤੇ ਭਰਤੀਆਂ 1,13,524 ਤੋਂ ਘਟ ਕੇ 100,933 ਰਹਿ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਪੂਲ ਵਿਚ 2013-14 ਦੇ 16\91 ਲੱਖ ਨੌਕਰੀਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 2016-17 ਤੱਕ ਘਟ ‘ਕੇ “15/23” ਲੱਖ ਨੌਕਰੀਆਂ ਰਹਿ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਮਾਨੀਟਰਿੰਗ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਕਈ ਵਾਰ ਚਰਚਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਲਾੜਿਆਂ ਦੇ ਵਿਆਹਾਂ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਨਿਯਮ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਭਾਰਤੀ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਕਾਨੂੰਨ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਇਹੋ ਜਿਹੀਆਂ ਲੜਕੀਆਂ ਇਸ ਲੰਮੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਂ ਤੋਂ ਦੁਖੀ ਹੋ ਕੇ ਦਿਲ ਛੱਡ ਬਹਿੰਦੀਆਂ ਸਨ। ਪਰ ਵਿਕਾਸ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ: ਪ੍ਰੰਤੂ, ਮਨੁੱਖਤਾ ਨੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਅੱਜ ਮੌਡਰਨ ਜ਼ਮਾਨੇ ਤੱਕ ਕਹਿਰਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਇਕ ਇਸਤਰੀ ਨੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਛੱਕੇ ਛੁਡਾ ਦਿੱਤੇ; ਅਖੀਰ ਰਾਣੀ ਲਕਸ਼ਮੀ-ਬਾਈ ਝਾਂਸੀ ਨੇ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਰਾਣਾ ਗੰਗਾ ਸਰ ਰਾਉ ਦੇ ਚਲਾਣੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਗਾਵਤ ਦੇ ਸਾਰੇ ਰਿਕਾਰਡ ਮਾਤ ਪਾ ਦਿੱਤੇ; ਗ੍ਰੇਟ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲੂ-ਮਨਾਲੀ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ: ਭਾਰਤ ਦੇ ਬਾਕੀ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਲੋਕ, ਸ਼ਾਇਦ ਇਸ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜਾਣਕਾਰੀ ਰੱਖਦੇ ਹੋਣਗੇ ਕਿ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਚਲਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਗਾਈਡ ਵੀ ਮਿਲਦਾ ਅਤੇ ਪੰਛੀਆਂ/ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰੋਂ ਵੇਖਣ ਲਈ ਦੂਰਬੀਨਾਂ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਨ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਵੀ ਹੈ। 1987 ਈ: ਵਿੱਚ ਇਸ 1947 ਦਾ ਸਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇਕ ਮੀਲ-ਪੱਥਰ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡਾ ਦੇਸ਼ ਤਕਰੀਬਨ ਦੋ ਸਦੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪੁਲਸ ਦੇ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਆਮ ਕਰਕੇ ਗਸ਼ਤ ਲਾਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਯੂਨਿਵਰਸਿਟੀਆਂ ਹਨ: ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ਼ ਕੈਲੇਫੋਰਨੀਆਂ, ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ ਅਤੇ